Analyse: Hoe bestuurlijke chaos Alpine F1 laat wegzakken

Het is een understatement als we over een teleurstellende seizoenstart voor het Formule 1-team van Alpine spreken. Na twee races is er nog geen punt gescoord en de resultaten zijn ronduit dramatisch. In Bahrein stonden beide Alpine’s op de achterste startrij en in de race hielden Esteban Ocon en Pierre Gasly alleen de met problemen kampende Valtteri Bottas en Logan Sargeant achter zich. Een week later in Jeddah was het nauwelijks beter. Ocon en Gasly kwalificeerden dan wel een startrij verder naar voren, maar dat was vooral te danken aan falende concurrentie. De Saudische race verliep ook niet zoals gehoopt. Na een ronde viel Gasly uit met een kapotte versnellingsbak, Ocon vocht zich naar een dertiende stek.

Hoewel de coureurs zich vastklampen aan het vooruitzicht van een doorontwikkelde A524 is het duidelijk dat het lang kan duren voordat Alpine de aansluiting naar de top vindt. En dan kwam tussen de eerste twee races ook het nieuws dat op personeelsvlak het ook verre van rustig is. Technisch directeur Matt Harman en hoofd aerodynamica Dirk de Beer trokken de deur in de fabriek in Enstone achter zich dicht, waarmee de twee belangrijkste pionnen in de ontwikkeling van de upgrades verdwenen. Teambaas Bruno Famin stelde drie nieuwe technische topmannen aan, die alle drie hun eigen specialisme hebben. Een structuur afgekeken van McLaren, en laat dat nu net het team zijn dat vorig jaar middenin het seizoen een grote stap zette. Een droom voor Famin en Alpine. 

Ontslag na ontslag

Het vertrek van Harman en De Beer is het volgende hoofdstuk in de jarenlange onrust binnen Alpine. Als we alleen al naar de afgelopen acht jaar kijken zijn er zoveel verschillende poppetjes op de topposities geweest, dat het haast niet anders kan dat het een rommeltje wordt. 

Het begint allemaal met Cyril Abiteboul. Na een paar jaar afwezigheid neemt Renault in 2016 weer deel aan de koningsklasse van de autosport en Abiteboul moet de kar trekken. De droom is de successen van 2005 en 2006 te herhalen, maar dat blijkt niet te doen. Podiumplekken zijn zelfs niet haalbaar, alleen in bijzondere gevallen lukt dat. Nadat Renault de boel omdoopt in Alpine moet Abiteboul vertrekken. 

Het vertrek van de Fransman en de nieuwe teamnaam is het startpunt van een ander tijdperk. Laurent Rossi is de nieuwe CEO van Alpine en komt met het ondertussen beruchte ‘plan van honderd races’. Rossi wil binnen honderd races met Alpine meedoen om de titel en daar wordt alles op ingericht. Marcin Budkowski wordt begin 2021 de nieuwe directeur bij het F1-team, maar zijn tijd is maar zeer kort. Binnen een jaar is de Pool alweer vertrokken, ondanks dat Ocon verrassend de Grand Prix van Hongarije wint. Datzelfde jaar komt en vertrekt ook Davide Brivio bij de renstal. De racedirecteur verlaat voor deze kans de MotoGP-wereld, maar de vierwielers passen minder goed bij zijn kunnen. Na een seizoen wordt hij voor bewezen diensten bedankt en weggepromoveerd naar het juniorenprogramma, alvorens hij begin dit jaar terug naar de MotoGP gaat om bij Trackhouse Racing een leidinggevende rol te vervullen.

Otmar Szafnauer wordt in 2022 met veel bombarie binnengehaald en moet de verlosser worden. De Amerikaan had een uitstekend trackrecord opgebouwd door Force India van de achterhoede naar het middenveld te brengen en Alpine is er als de kippen bij als hij bij Aston Martin weg moet. Szafnauer wordt ondersteund door de routinier Alan Permane. Permane is al sinds 1997 een vaste kracht binnen de formatie uit Enstone en heeft zich opgewerkt tot sportief directeur. Tel daarbij technisch directeur Pat Fry op en op papier staat er een stabiel en sterk team. Dat werkte in het eerste jaar ook nog best aardig, want met een vierde plek bij de constructeurs werd het beste resultaat sinds de terugkeer in F1 van Renault in 2016 geëvenaard.  

Otmar Szafnauer moet Alpine naar de top brengen, maar na anderhalf jaar zat het avontuur er al op.

Foto door: Carl Bingham / Motorsport Images

Alpine is echter verre van tevreden met het driemanschap. De onrust neemt in 2023 toe en tijdens het weekend van de F1-race in België barst de bom. Szafnauer wordt ontslagen, Permane stapt op en Fry kiest ervoor om naar Williams over te stappen. Met alle drie de topmannen heeft het bestuur van Alpine een verschil van inzicht. Szafnauer wil meer tijd voor succes, Permane zit in kamp Szafnauer en Fry is al helemaal ontevreden. De technicus ziet niet de benodigde mentaliteit om de top aan te vallen en zoekt en vindt die bij Williams-teambaas James Vowles. Ook Laurent Rossi wordt uit zijn positie van CEO ontheven en opgevolgd door Philippe Krief. Het levert in eerste instantie iets betere resultaten op, maar zesde bij de constructeurs is het maximaal haalbare. Een positie waar Alpine nu wel van kan dromen. 

Harman moet het gat van Fry opvullen en Bruno Famin komt vanuit het bestuur van Alpine om in eerste instantie interim-teambaas te worden. Famin is voor de mensen binnen het F1-team geen vreemde, want hij is ook vice-president van Alpine Motorsport. Een beetje een dubbelfunctie dus. Alpine bevestigt begin dit seizoen dat Famin de teambaas blijft, maar Harman is dus nu al vertrokken. Adviseur Bob Bell is de laatste die het ‘zinkende schip’ verlaat: hij is naar Aston Martin verhuisd.

Wat nu?

De lijst van mensen die gekomen en gegaan zijn, is lang. Zoveel verloop is voor het normale bedrijfsleven niet goed, laat staan voor een Formule 1-team. De succesvolste bedrijven bestaan uit een stabiel bestuur en sterke F1-teams uit de historie zijn ook gebouwd op een jarenlange samenwerking. Kijk maar naar Ferrari begin deze eeuw, met Ross Brawn en Jean Todt aan het roer. Zij werkten enkele jaren met elkaar samen voordat de titels aaneen werden geregen. Of kijk naar Mercedes aan het begin van het turbohybride-tijdperk. Toto Wolff en Paddy Lowe kregen vanuit het moederbedrijf de tijd om het team op te bouwen en dat leverde acht constructeurstitels op rij op. 

Voor Alpine is te hopen dat, nu Famin aan het roer staat, ze in rustiger vaarwater komen. De torenhoge verwachtingen zijn in ieder geval voor dit seizoen naar beneden bijgesteld, maar het nieuwe technische team moet in alle rust kunnen werken aan het weer op de rit krijgen van Alpine. Harman heeft met de A524 gegokt op een bepaald concept, dat vooral op lange termijn voor succes moet zorgen. Harman mag en kan zijn klus niet afmaken, maar zijn opvolgers moeten de tijd krijgen om dat wel te doen. Het gat is zó groot, dat het niet realistisch is om dat binnen een jaar te dichten. Het is echter zeer de vraag of Renault dat geduld kan opbrengen. De resultaten uit het verleden bieden in ieder geval weinig perspectief.