Is het probleem van turbulente lucht weer terug in de F1?

Het nieuwe tijdperk van de Formule 1, met de nieuwe technische regels, werd in 2022 succesvol ingeluid met een spannend duel tussen Max Verstappen en Charles Leclerc in Bahrein. Een duel dat ronden lang door kon gaan doordat het met de nieuwe regels een stuk makkelijker was om dicht achter een andere auto te blijven rijden. Dat was het gevolg van de aanpak van de technische afdeling van de FIA, waar gekeken werd naar oplossingen om de turbulente lucht (dirty air) die de auto’s genereren te verminderen.

Door de luchtstromen die de auto’s genereren door hun unieke aerodynamische vormen, kunnen coureurs die achter een voorganger rijden plots flink wat downforce verliezen. Het doel van het technische pakket voor 2022 was duidelijk: die turbulente lucht verminderen en het daardoor makkelijker maken om dicht achter andere auto’s te rijden en op die manier dus het racen verbeteren. Immers moet dit het mogelijk maken om niet alleen dankzij DRS in te halen.

In 2022 waren de reacties van de coureurs en teams nog overwegend positief. Het aantal inhaalacties nam in dat seizoen toe met 30 procent ten opzichte van 2021. Zo leek er geen vuiltje aan de lucht in de Formule 1 en kon de fan rekenen op meer vuurwerk op de baan.

Niet genoeg voordeel

Vorig jaar was de situatie echter al heel anders. In 2022 verloren coureurs met een autolengte achterstand nog maar 20 procent aan downforce, in 2023 was dat al gestegen naar 35 procent. Teams proberen met de opgedane kennis de outwash-eigenschappen van de auto’s te maximaliseren. Dit gebeurt vooral door middel van een vernuftig ontwerp van de voorvleugels. Dat resulteert dus in andere luchtstromen en teams kunnen deze dus steeds meer naar hun eigen hand zetten. Kortom, de eigen prestaties maximaliseren en tegelijkertijd de lucht achter de auto dusdanig verstoren dat volgen lastiger is.

Er is sinds de introductie van de regels nog maar weinig gesproken over de turbulente lucht, maar na twee races in het seizoen 2024 is het weer een hot topic. Meerdere coureurs merkten namelijk op dat het nog weer een stuk slechter is geworden dan vorig jaar. Zo Lando Norris merkte al op dat het lastiger is om een verschil te maken. “Zodra ik in de turbulente lucht zat, had ik niet genoeg voordeel om kans te maken op een inhaalactie – of zelfs om binnen DRS-afstand te komen”, zei de McLaren-coureur.

George Russell stelde in al Bahrein dat het inderdaad weer een onderwerp van gesprek is. Hij verwacht niet dat het makkelijker zal worden om auto’s te volgen. “Het blijft ofwel hetzelfde, ofwel het wordt iets slechter”, aldus de Mecredes-coureur. “Maar het is alleen maar logisch naarmate we steeds verder en verder van de oorspronkelijke regels stappen.” In Jeddah voegt hij toe: “Het is op dit moment lastig om te volgen. Het wordt steeds moeilijker om auto’s te volgen naarmate de jaren verstrijken.”

Afhankelijk van auto

McLaren-teambaas Andrea Stella vreest dat de turbulente lucht weer een rol gaat spelen naarmate het seizoen vordert en de auto’s voorzien worden van updates. Zhou Guanyu van Sauber deelt de zorgen over de turbulente lucht en de beperkingen daarvan in duels. “Elk jaar verbeteren de teams hun downforceniveau en dat maakt het lastiger om te volgen”, legt Zhou uit. Hij vermoedt niet dat teams zich expres op turbulente lucht focussen om het lastiger te maken, maar: “Met deze generatie auto’s en de aerodynamica wordt een punt bereikt dat het supermoeilijk is om dicht achter iemand te rijden als je in de kwalificatie rijdt en [alle auto’s] binnen een tiende zitten, dus voor coureurs is het lastig om in de race het tempo vast te houden. Je moet haast meer dan acht tienden van een seconde voordeel hebben om iets uit te halen in de race.”

Nico Hülkenberg deelt die gedachten. “Maar het hangt waarschijnlijk van de auto af”, belicht hij een andere kant. “Sommige auto’s kunnen er beter mee omgaan dan andere. Het wordt er zeker niet beter op en misschien juist een beetje slechter. Maar het hangt er ook van af, als je een aantal auto’s voor je hebt is het erger dan als het er maar één is. Er komen dus meerdere factoren bij kijken”, meent de Haas F1-coureur.

Opvallend genoeg deelde Charles Leclerc die mening dan weer niet. In zijn optiek is het op dat vlak juist beter geworden voor Ferrari. “Ik weet niet of het deels ligt aan de karakteristieken die we hebben verbeterd vergeleken met vorig jaar, wat onze auto [van 2023] lastig te besturen maakte. Maar dit jaar is het een beetje beter voor ons om te volgen.”

Onderlinge verschillen

Andere coureurs vinden het juist te vroeg om te oordelen of de turbulente lucht inderdaad erger is geworden dan in 2023 en wijzen naar andere mogelijke factoren waardoor het erger lijkt dan het is. Norris vindt dat mensen in de paddock ‘te veel oordelen na één race’. “Iedereen moet afkoelen en zien wat er in de komende twee, drie, vier of vijf races gebeurt voordat je kunt gokken waar de teams staan en hoeveel sneller zij zijn. Dingen veranderen te veel en het is lastig te zeggen. We zagen vorige week dat ons tempo erg vergelijkbaar was met Mercedes. Als je een halve tiende of een tiende van een seconde sneller bent, is dat bij lange na niet genoeg om in DRS-afstand te komen en iemand in te halen. Dus ik denk dat voor bepaalde auto’s waartegen we raceten de gaten kleiner waren dan voorgaande jaren, waardoor het moeilijker was om fatsoenlijke tijdwinst te boeken en het dus moeilijker was om te racen. Maar niet per se doordat het veel lastiger is om auto’s te volgen, maar doordat de onderlinge verschillen tussen de auto’s kleiner waren dan voorgaande jaren.”

Red Bull-coureur Sergio Pérez sluit zich aan bij Norris en wijst naar het ruwe asfalt van Bahrein als mogelijke oorzaak, omdat coureurs daardoor meer op de banden moesten letten dan gewenst. “Bahrein overdrijft sommige zaken”, stelt de Mexicaan. Het wordt dus interessant om te zien wat hier gebeurt”, doelt hij op Jeddah. “Ik denk dat het veel dichter bij elkaar zal zitten en dat het een interessante race wordt.”

Ingreep pas in 2026

Eind vorig jaar erkende FIA’s single seater-directeur Nikolas Tombazis dat er inderdaad wat meer turbulente lucht te zien was achter de F1-auto’s. De FIA dacht na over regelwijzigingen voor 2025, maar heeft besloten om daar van af te zien en pas in 2026 in te grijpen, wanneer tevens een nieuwe motorformule van kracht gaat. “De turbulente lucht is dit jaar zeker een beetje slechter geworden”, erkende Tombazis in 2023. “We wisten dat het wat zou verslechteren naarmate de teams zich wat meer zouden ontwikkelen, maar er waren een paar specifieke gebieden van de auto waar we niet snel genoeg wat mazen in de wet konden dichten. Dat maakte het alleen maar erger.” 

Hij relativeerde deze negatieve trend wel. “Ook al werd de turbulente lucht wat slechter vergeleken met 2022, is het nog steeds aanzienlijk beter dan in 2021”, aldus Tombazis. Vooralsnog lijkt het er niet op dat de FIA van plan is om het probleem met de turbulente lucht vóór 2026 aan te pakken. Tombazis gaf aan dat dat alleen zal gebeuren als er iets ‘onvoorspelbaars’ gebeurt. De eerste paar races van het seizoen 2024 moeten dus antwoord bieden op de vraag of een ingreep voor het seizoen 2025 toch vereist is.