Hoe gaan F1-coureurs om met jetlag tijdens het seizoen?

F1 is een echt mondiaal kampioenschap, want een seizoen beslaat gewoonlijk uit vijf continenten verspreid over een periode van tien maanden. Dit betekent dat de paddock voortdurend onderweg is en dat F1-coureurs en -teamleden zich snel moeten aanpassen aan een nieuwe tijdzone.

Australië is in het bijzonder lastig omdat Melbourne, waar de Australische Grand Prix wordt verreden, 11 uur voorloopt op het Verenigd Koninkrijk, waar meer dan de helft van de F1-teams hun hoofdkwartier hebben. F1 bezoekt ook landen als Japan en Mexico, die een tijdsverschil hebben van meer dan vijf uur met het Verenigd Koninkrijk. Dat houdt in dat teams en coureurs bepaalde methoden hebben om de gevolgen van een jetlag tegen te gaan.  

Wat zijn deze methoden en hoe hevig kan de jetlag zijn? 

Waarom moeten F1-teams rekening houden met een jetlag? 

Het F1-seizoen 2024 telt een recordaantal van 24 Grand Prix. De teams wisselen voortdurend van tijdzone om van het ene circuit naar het andere te komen. Sommige van deze races hebben ook nog eens een tijdzone die aanzienlijk verschilt van de volgende, zoals Shanghai, dat 12 uur voorloopt op Miami. Deze twee races staan slechts twee weken na elkaar op de kalender. Het gevolg is dat iemand die zo’n zware reis maakt een jetlag krijgt: extreme vermoeidheid na een lange vlucht.  

Jetlag is voor iedereen in de paddock vrij normaal, omdat F1 een slopende kalender heeft met weinig adempauze. Een Grand Prix-weekend duurt meestal van donderdag tot en met zondag, wat betekent dat teams en coureurs niet lang op één locatie blijven – vooral niet als de races in opeenvolgende weekenden plaatsvinden. Hierdoor hebben coureurs minimale tijd om te herstellen van een jetlag. Dat is niet ideaal, want die extreme vermoeidheid kan leiden tot concentratiegebrek – een essentiële vaardigheid bij het besturen van een F1-auto op hoge snelheid. 

Een jetlag kan dus een negatieve invloed hebben op de prestaties, wat betekent dat het cruciaal is voor teams om de gevolgen te ondervangen. Het zijn echter niet alleen de coureurs die een jetlag moeten overwinnen – het geldt voor het hele team. Stel je voor hoe moeilijk het is om onder maximale druk een pitstop in minder dan twee seconden te voltooien als de crew allemaal last heeft van een jetlag. Elk lid van een F1-team moet tijdens het raceweekend in topconditie zijn. Daarom moeten de teams manieren bedenken om een jetlag te bestrijden.  

Hoe voorkomen F1-coureurs een jetlag? 

F1-coureurs gebruiken verschillende methoden om een jetlag tegen te gaan, want als ze zich snel kunnen aanpassen, heeft dat enorme voordelen. Nico Rosberg is daar het perfecte voorbeeld van. De voormalig wereldkampioen van Mercedes zocht tijdens zijn F1-campagne in 2016 professionele hulp om een jetlag te overwinnen. Zijn methoden worden tegenwoordig veel gebruikt door teams en coureurs. 

Rosberg vertelde in 2018 aan F1’s Beyond the Grid podcast: “Als je naar Australië gaat, begin je vijf dagen van tevoren je slaappatroon met anderhalf uur te verschuiven. Tegen de tijd dat je bij de laatste dag bent, ben je zevenenhalf uur verder. Ik stond op de laatste dag om één uur ‘s nachts op, of andersom, wat dan ook, een gek tijdstip van de dag. Mijn vrouw keek me dan aan en zei: ‘Ben je nu helemaal gek geworden?’. Om 4 uur ‘s ochtends was ik aan het hardlopen in Monaco. Dan nam ik het vliegtuig, landde en als ik daar aankwam, nam ik weer stappen van anderhalf uur. Je moet je niet meteen helemaal aanpassen aan de nieuwe tijd.” De wereldkampioen van 2016 omschreef dit als een “revolutie voor mijn leven” nadat Rosberg eindelijk aartsrivaal Lewis Hamilton had verslagen, nadat hij eerder moeite had om met de jetlag om te gaan. 

Op sociale media deelde Carlos Sainz ooit zijn eigen plan voor het voorkomen van een jetlag toen hij naar Australië reisde. Het hield in dat hij probeerde wakker te blijven tijdens het eerste deel van zijn reis, een zeven uur durende vlucht naar Dubai, omdat het op dat moment in Melbourne ochtend was en nacht in Europa. Om niet in slaap te vallen, zorgde Sainz voor veel licht en vermaakte hij zich met films en gesprekken. Tijdens de tussenstop in Dubai probeerde Sainz opnieuw zoveel mogelijk blootgesteld te worden aan fel licht om wakker te blijven. Ook tijdens zijn tweede vlucht probeerde hij slaap te vermijden. Door dit te doen, kon Sainz gaan slapen toen hij in de lokale avond in Melbourne arriveerde. Zo paste hij zijn biologische klok aan aan de sessietijden.

Carlos Sainz, Scuderia Ferrari

Foto door: Mark Sutton / Motorsport Images

Blootstelling aan licht is een beproefde methode voor F1-coureurs om hun biologische klok aan te passen, omdat het de productie van melatonine onderdrukt. Dit is een hormoon dat door de hersenen wordt aangemaakt om te zorgen dat iemand in slaap valt. De coureurs moeten soms echter ook tegen licht worden beschermd. Dus dragen coureurs zelfs binnenshuis een zonnebril. Dat kan op het juiste moment van de dag helpen om de lichaamsklok aan te passen. Sporten kort nadat je wakker wordt, of een lichte sessie vlak voordat je gaat slapen, kan ook echt helpen om de biologische klok aan te passen. Daarom gaan veel coureurs golfen, omdat de blootstelling aan natuurlijk licht en het feit dat het niet te intens is, zeer bevorderlijk werken.  

Cafeïne is een ander betrouwbaar middel om te helpen bij een jetlag. Dit komt doordat het een stimulerend middel is dat het de adenosinereceptor blokkeert, een stof die slaperigheid bevordert. F1-teams zijn echter nog steeds voorzichtig in het gebruik van cafeïne, omdat een te grote hoeveelheid op één dag ongewenste bijwerkingen kan hebben, zoals rusteloosheid en een onregelmatige hartslag. Cafeïne wordt dus liever met kleine beetjes ingenomen in plaats van heel veel in één keer, terwijl het vanwege de lange werkingsduur alleen gedurende een bepaalde periode wordt geconsumeerd. 

Doet F1 iets om de teams en coureurs te helpen met een jetlag? 

Er wordt in de Formule 1 al jaren gesproken over de regionalisatie van de kalender. Dat is tot op heden nog niet echt goed van de grond gekomen, mede door voorkeuren van promotors en de seizoenen en klimatologische omstandigheden. Melbourne is een van die locaties die nooit deel uitmaakt van een double header, omdat er echt voldoende rust nodig is aan weerszijden van de Grand Prix om de teamleden tijd te geven om bij te komen van het tijdsverschil tussen Australië en een aantal andere landen.  

Charles Leclerc, Scuderia Ferrari, 2e positie, Max Verstappen, Red Bull Racing, 1e positie, George Russell, Mercedes-AMG, 3e positie, tijdens de persconferentie na de race.

Foto door: Simon Galloway / Motorsport Images

De regionalisatie van de F1-kalender voor 2024 was in de eerste plaats bedoeld om duurzamer te zijn in het kader van het streven om in 2030 koolstofneutraal te zijn. Tegelijkertijd zou het ook moeten helpen tegen de jetlag. Juist daarom was er de nodige ophef rond de planning van de Las Vegas GP. Hoewel de Amerikaanse stad 11 uur achter ligt op Abu Dhabi, moest de paddock zich toch heel snel aanpassen aan de tijdzones omdat beide evenementen back-to-back plaatsvonden. Max Verstappen zei destijds dat het “erg vermoeiend” was en hij er “niet echt veel zin had”. F1 is er nog niet in geslaagd om de hele kalender te regionaliseren, want stratencircuits als Miami en Montreal worden nog steeds omringd door Grands Prix in Azië of Europa.

Reizen F1-coureurs altijd terug naar huis na een race? 

Omdat de periode tussen races op de kalender verschilt, kiezen F1-coureurs er soms voor om tussen twee races naar huis te reizen. Het hangt meestal van de situatie af – Nico Hülkenberg verbleef bijvoorbeeld in het Midden-Oosten met zijn familie tussen de back-to-back GP’s van Bahrein en Saudi-Arabië in plaats van terug te keren naar Europa.   

Soms als de races back-to-back zijn, keren coureurs toch terug naar huis, maar dat is alleen als de twee Grands Prix in of in de buurt van Europa zijn, zoals Spanje en Oostenrijk. Het Europese deel van de F1-kalender van mei tot september zou coureurs in de gelegenheid kunnen geven om tussen twee races naar huis terug te keren, al is het maar voor 24 of 48 uur.  

Coureurs kunnen ook tussendoor de fabriek van hun team moeten bezoeken, dus dat bepaalt in grote mate of ze naar huis terugkeren of in de buurt van de Grands Prix blijven. Het is belangrijk om te bedenken dat coureurs veel werk verrichten buiten het circuit om, dus zelfs als ze niet racen, kunnen ze nog steeds verplicht worden om naar de fabriek te gaan of een marketingevenement bij te wonen.  

Ook dat bewijst dat F1 eigenlijk constant onderweg is. 

Sergio Perez, Red Bull Racing, Max Verstappen, Red Bull Racing, Lewis Hamilton, Mercedes-AMG, George Russell, Mercedes-AMG, de 2023-coureurs opstellen op de grid.

Foto door: Mark Sutton / Motorsport Images